Psoriasis is een onvoorspelbare en irriterende huidaandoening die nog veel vragen oproept. De huid vernieuwt zichzelf om de 28 dagen: nieuwe huidcellen worden gevormd en oude sterven af. De opperhuid bestaat uit hele kleine huidcellen die langzaam afsterven en afschilferen. Dit is normaal gesproken een proces waar niemand iets van merkt. Bij psoriasis gebeurt dit 5 tot 10 maal zo snel waardoor er aan het huidoppervlak een teveel aan dode huidcellen voorkomt. Dit zorgt voor rode en gezwollen stukken huid vol witte schilfers. Psoriasis komt meestal voor op de knieën, ellebogen en hoofdhuid, maar kan ook het bovenlichaam, de handpalmen en de voetzolen aantasten. Bij bepaalde vormen van psoriasis komt het ook voor in huidplooien van bijvoorbeeld oksels, de liesstreek of onder de borsten. Vaak wordt de huidafwijking voor het eerst zichtbaar omstreeks de puberteit, maar eigenlijk kan psoriasis op elke leeftijd beginnen.
Wat zijn de symptomen van psoriasis?
De symptomen hangen af van het type, maar over het algemeen kun je spreken van:
- stukken rode huid, vaak bedekt met losse, witte schilfers: deze wonden kunnen jeuken en pijnlijk zijn, en soms zelfs scheurtjes vertonen en bloeden.
- problemen met vinger- en teennagels zoals o.a. verdikking, verkleuring en afbreken. De nagels kunnen ook loslaten van het nagelbed.
- korsten op de hoofdhuid
Psoriasis kan ook geassocieerd worden met psoriatic arthritis, wat leidt tot pijnlijke en gezwollen gewrichten.
Wat veroorzaakt psoriasis?
De exacte oorzaak is een mysterie. Onderzoekers denken dat het probleem in het immuunsysteem zit. Wellicht is het een combinatie van genen en triggers. Wanneer je psoriasis hebt, raken de genen die je immunsysteem regelen in de war. In de plaats van je lichaam te beschermen tegen indringers zoals ze zouden moeten doen, veroorzaken ze ontstekingen en begint je celvernieuwing op hol te slaan. Wetenschappers hebben 25 genen ontdekt die anders zijn bij mensen met psoriasis. Ze denken dat er meer dan 1 gen nodig is om de huidaandoening te veroorzaken en zijn op zoek naar degene die verantwoordelijk zijn. Ongeveer 10 op 100 mensen hebben genen die hen meer ontvankelijk maken voor psoriasis, maar slechts 2 of 3 krijgen ook echt er mee te maken.
Als je de ‘juiste’ combinatie van genen hebt, zijn er bepaalde triggers die voor een psoriasis opstoot kunnen zorgen:
- Huidproblemen: een snee, insectenbeet, infectie, ernstige zonnebrand of zelfs teveel krabben kan zorgen voor een uitbraak
- Medicatie: sommige medicijnen voor hoge bloeddruk en hartziektes, en anti-malaria medicatie kunnen psoriasis erger maken
- Stress: wetenschappers denken dat je immuunsysteem kan reageren op emotionele en mentale druk, net zoals het dat ook doet bij fysieke problemen zoals verwondingen en infecties
- Gewicht: mensen met overgewicht krijgen vaak psoriasis in hun huidplooien
- Roken: een sigaret opsteken kan je kans op een opstoot verdubbelen en is het moeilijker om van de symptomen af te komen.
- Alcohol: veelgebruikers hebben een hoger risico, vooral jonge mannen. Alcohol kan er ook voor zorgen dat de behandeling minder doeltreffend is.
- Hormonale veranderingen: de aandoening duikt vaak op of veroorzaakt opstoten tijdens de pubertijd. Ook de menopauze kan een trigger zijn. Bij zwangere vrouwen kunnen de symptomen beter worden of zelf verdwijnen tijdens de zwangerschap. Ze krijgen na de geboorte wel vaak een nieuwe opstoot.
Psoriasis heeft de neiging om erfelijk te zijn, maar kan generaties overslaan: een grootvader en zijn kleinzoon kunnen de aandoening krijgen terwijl de moeder van de kleinzoon er nooit mee te maken krijgt. Hoewel psoriasis stress met zich mee kan brengen en een schaamtegevoel kan opwekken, zijn de meeste uitbraken relatief onschadelijk. Met de aangepaste behandeling kunnen de symptomen vaak binnen een paar maanden bedwongen worden.
