Of je deze zomer nu in België blijf om te genieten van de (niet altijd aanwezige) zon, of naar het buitenland trekt (waar je er al meer kans op hebt), één ding is zeker: je moet je goed beschermen tegen de schadelijke zonnestralen, zelfs op bewolkte dagen. Teveel zon kan zonnebrand, verandering in de huidtextuur en huidkanker veroorzaken. De zon produceert namelijk onzichtbare ultraviolet-A (UVA) en ultraviolet-B (UVB) stralen die de huid kunnen beschadigen.
UVA vs. UVB
Zo’n 5% van de ultraviolette straling die het aardoppervlak bereikt bestaat uit UVB-stralen. Ze zijn zeer energierijk, worden tegengehouden door wolken en glas, en kunnen in de opperhuid dringen. Ze zijn verantwoordelijk voor het bruin worden, maar ook voor verbranding en voor allergische reacties en huidkanker. Ze zorgen er ook voor dat de huid vitamine D aanmaakt. Toch een beetje positief dus. Ongeveer 95% van de ultraviolette straling is UVA-straling. Deze verbrandt de huid niet, wat er lange tijd voor gezorgd heeft dat deze minder schadelijk is. Inmiddels is wel duidelijk dat UVA-straling diep in de huid doordringt, waar het schadelijke chemische reacties opstart die weer tot DNA-schade kunnen leiden. UVA-stralen kunnen ook door glas dringen (opgepast dus als je op het werk naast een raam zit), dragen bij aan de huidveroudering en onderdrukken de afweer van het gehele lichaam.
Enkele negatieve effecten van de zon op je huid
Zonnebrand
Zonnebrand ontstaat wanneer de hoeveelheid blootstelling aan de zon, of een andere ultraviolette lichtbron, de hoeveelheid beschermend pigment (melanine) van de huid overstijgt.
Een herkenbaar symptoom is pijnlijke, rode huid. Zonnebrand is echter niet altijd meteen zichtbaar. Tegen de tijd dat de huid pijn begint te doen en rood uitziet, is de schade al aangericht. Ernstige zonnebrand kan leiden tot gezwollen huid en zelfs blaren. Als je erg verbrand bent kun je koorts en rillingen krijgen, en/of je zwak voelen. In uitzonderlijke gevallen kan je ook in shock raken.
Als je een lichte huid hebt die verbrand is gaat ze na een tijdje ook vervellen en jeuken. De vervelde plekken zijn enkele weken extra gevoelig voor nieuwe zonnebrand en ook meer vatbaar voor huidveroudering en huidkanker.
Wie is er meer vatbaar voor zonnebrand?
– Mensen met een lichte huid
– Mensen met licht gekleurd haar
– Mensen die bepaalde medicatie gebruiken die de gevoeligheid van de huid voor zonnebrand verhogen. Ibuprofen is hier een voorbeeld van.
Behandelen van zonnebrand
– Hou een koud kompres tegen de pijnlijke huid.
– Neem een pijnstiller meteen na blootstelling aan de zon om ontsteking en pijn te verminderen
– Breng een koelende gel met Aloë Vera aan op de verbrande plekken
– Vermijd verdere blootstelling aan de zon tot het ongemak weg is
– Bij ernstige zonnebrand moet je meteen naar de dokter
Fotosensitiviteit
De huid van de meeste mensen zal verbranden wanneer ze genoeg blootgesteld wordt aan ultraviolette zonnestralen. Sommige mensen verbranden echter extra snel of ontwikkelen overdreven huidreacties bij blootstelling aan zonlicht. Deze aandoening heet fotosensitiviteit of lichtgevoeligheid.
Mensen met fotosensitiviteit hebben een immunologische reactie op licht en kunnen uitslag krijgen wanneer ze blootgesteld worden aan zonlicht. De hoeveelheid blootstelling nodig om een reactie te veroorzaken verschilt van persoon tot persoon. Sommige mensen met fotosensitiviteit hebben er ook last van door TL-verlichting.
Fotosensitiviteit wordt gelinkt aan:
– Contact met chemicaliën, parfums of planten
– Bepaalde medicijnen
– Kruiden
– Auto-immuunaandoeningen zoals Lupus
Symptomen van fotosensitiviteit
Je kan een roze of rode uitslag krijgen met vlekkerige blaren, schilferige plekken of verhoogde vlekken op gebieden die direct blootgesteld zijn aan de zon. Je krijgt jeuk en een branderig gevoel en de uitslag kan enkele dagen aanhouden. Bij sommige mensen wordt de reactie op zonlicht beetje bij beetje minder wanneer men meer in de zon komt.
Behandeling van fotosensitiviteit
Sommige types van fotosensitiviteit reageren op bepaalde behandelingen zoals het oral toedienen van beta-caroteen, steroïden of andere medicatie.
Polymorfe lichteruptie of zonneallergie
Polymorfe lichterupte (PMLE) is een aandoening waarbij mensen huiduitslag krijgen na een vrij korte blootstelling aan de zon. Zonneallergie treft meestal vrouwen tussen de 20 en 40 jaar, maar kan ook bij kinderen voorkomen of, in zeldzame gevallen, bij mannen.
Symptomen van PMLE of zonneallergie
De term ‘polymorf’ verwijst naar het feit dat de uitslag verschillende vormen kan aannemen. Een vaak voorkomende vorm bestaat uit groepjes van dikkere roze of rode vlekken op de armen. Andere plaatsen, waaronder benen en borst, kunnen ook aangetast worden. Soms bevat de uitslag ook blaren en grotere droge en rode vlekken. De uitslag wordt vergezeld door een branderig of jeukend gevoel dat enkele dagen kan aanhouden.
Behandeling van zonneallergie
In bepaalde gevallen kan een dokter steroïden voorschrijven, of, in andere gevallen, Hydroxychloroquine, een medicijn dat gebruikt wordt om huidaandoeningen te bestrijden.
Andere vervelende gevolgen van blootstelling aan de zon
Rimpels: UV-stralen kunnen je er oud doen uitzien. Ze beschadigen de elastine in je huid waardoor deze begint uit te rekken en te hangen.
Ongelijke teint: Teveel zon kan er voor zorgen dat bepaalde plekken op je huid donkerder lijken, terwijl anderen er net lichter uitzien. UV-straling kan ook permanente veranderingen teweeg brengen in bloedvaten zodat je huid er rood uitziet op plaatsen.
Melasma (zwangerschapsmasker): Dit ziet er uit als bruine vlekken op je wangen, neus, voorhoofd en kin. Het komt vaak voor bij zwangere vrouwen, maar ook bij dames die niet zwanger zijn en bij mannen. Wie lijdt aan melasma moet overdag steeds zonnecrème opdoen want daglicht maakt het erger.
Ouderdomsvlekjes (Solar Lentigines): Deze vervelende bruine of grijze vlekjes worden niet echt veroorzaakt door ouderdom, hoewel je er meer van krijgt naarmate je ouder wordt. Ze komen vaak voor op je gezicht, handen en borst. Je krijgt ze van blootstelling aan de zon. Verblekende crèmes, peelings met zuur, Retin-A producten en lichttherapie kunnen ze doen verbleken. Ze zijn niet ongezond, maar ga toch eens langs bij je dokter om te kijken of het om gewone ouderdomsvlekjes gaat of dat het iets erger is, zoals huidkanker.
Wat kan ik doen om mijn huid te beschermen tegen de zon?
– Vermijd de zon tijdens de piekuren van UVB-straling: meestal tussen 10u en 14u.
– Kleed je verstandig: Hoe dichter de stof van je kleren geweven is en hoe donkerder de kleur, hoe meer ze je beschermen tegen de zon. Draag een zonnehoed en een zonnebril.
– Vermijd zonnebaden, inclusief de zonnebank.
– Gebruik dagelijks een zonnecrème met minstens 30 SPF, zelfs op bewolkte dagen. Breng de crème 20 minuten voor je naar buiten gaat aan en smeer je geregeld opnieuw in, zelfs als je waterproof crème gebruikt. De nieuwe zonneproducten van Beauté Pacifique zijn uiterst geschikt om jezelf dagelijks te beschermen tegen de schadelijke invloed van de zon. Bestel ze nu!
